Gazeteciler, haberlerini hazırlarken bir çerçeve belirliyor. Bu çerçeve gazetelerinin politikasına ve yöneticilerin kararlarına göre de belirlenebiliyor. Ancak haber çerçevesi ya da yayın politikası toplumsal sorumluluktan azade değil.
Bu nedenle medyada, cinsel şiddetle ilgili topluma zarar veren yanlış algı ve inanışlara yer vermemek, dönüşmesini sağlamak, haberlerde şiddetsiz ve güçlendirici yeni bir dil inşa etmek mümkün.
Bunun yanı sıra haber, nasıl bir dilin kullanıldığının yanında neyi gördüğü/neyi görmediği, hangi sınırlar içerisinde yer aldığı, bağlamı, kimle konuşulduğu/kime yer verilmediğiyle de önem taşıyor ve bütün bunlar haberin çerçevesini oluşturuyor.
Haber çerçevesi nasıl oluşturulabilir?
- Cinsel şiddetten hayatta kalanların, cinsel şiddetle mücadele aktivistlerinin ve özellikle ana akım medyaya ulaşmakta zorluk çeken, toplumda marjinalleştirilmiş grup temsilcilerinin konuyla ilgili görüşlerine yer verin.
Eğer olayın hayatta kalan tarafından yorumuna erişemiyorsanız; hikayeyi cinsel şiddet üzerine çalışan feminist uzman görüşlerine, polis ve dava kayıtlarına sadık kalarak dengeleyin.
- Haberi, cinsel şiddetin ciddi bir suç olduğunu vurgulayan bağlamda oluşturun. İnsanların kafasında görüntü oluşturacak detayları; eğer hayatta kalanın hikayesini ve itibarını destekliyorsa veya kültürel olarak cinsel şiddetin üretilmesine karşı bir bağlamda ele alınıyorsa kullanın. Bu ikisinin aksine hizmet eden her grafik detayın kullanımı gereksiz demektir.
- Perspektifinizi genişletin ve cinsel şiddetten hayatta kalanın içinde bulunduğu durum ve koşulları betimleyerek; kişiyi adalet ve destek arayışına iten koşullara odaklanın.
- Haberi cinsel şiddetin münferit değil, cinsiyet eşitsizliği, ataerkil kültür ve cinsiyet temelli şiddet gibi toplumsal sorunların bir parçası ve sonucu olduğu bağlamını ortaya koyan haber diliyle oluşturun.
- Haberde, fail hakkındaki biyografik detaylara yer verin. Mümkünse bu detayların faili aklamaya veya masumlaştırmaya hizmet etmediğinden emin olun.
- Hayatta kalana verilen hasar ve zararlara odaklanın.
Cinsel şiddetin yarattığı travma ve yargılama sürecindeki koşulların, uzun vadede hayatta kalan üzerinde finansal, sosyal, ekonomik, fiziksel ve psikolojik olumsuz etkileri vardır.
Her hayatta kalan cinsel şiddetten fiziksel, duygusal, zihinsel ve ruhsal etkilenebilir.
- Herkes cinsel şiddetin faili olabilir, herkes cinsel şiddete maruz bırakılabilir.
Cinsel şiddetin toplumsal bir sorun olduğunu ve her kesimden, her kültürden, inançtan, sınıftan, cinsel kimlik ve yönelimden herkesin başına gelebileceğini net olarak aktaran ifadeler kullanın.
Muhafazakar toplumsal baskı, tahakküm ve önyargıların, toplumda marjinalleştirilmeye çalışılan kesimleri cinsel şiddet riskine daha açık hale getirdiğini ve hakları olan destek hizmetine ulaşmalarını güçleştirdiğini göz önünde bulundurun.
- Siber zorbalık, dijital tehdit ve takip de cinsel şiddet temelli olabilir, bunu görünür kılan, farkındalık arttırıcı bir dil kullanarak ciddiye alın.
Haberinizin bağlamını, herkesin güvende hissetme ve ihtiyacı olan desteğe ulaşma hakkı olduğu bilinciyle oluşturun.
- Cinsel şiddete maruz bırakılmış olmanın, hayatta kalanın ömür boyu taşıması gereken bir kimlik olmadığının bilincinde olun.
- Cinsel şiddetle ilgili röportaj yaparken konunun tecavüz kültürü ve cinsel şiddet bağlamında konuşulmasını sağlayın.